19 Μαρ Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου 2021 (19/03/21)
Σύνθημα: «Τακτικός ύπνος, Υγιές Μέλλον»
Αυτή τη χρονιά, η προσοχή μας εστιάζεται στα οφέλη που προσφέρει ο τακτικός ύπνος. Όσοι διατηρούν ένα τακτικό πρόγραμμα ύπνου έχουν καλύτερη διάθεση, ψυχοκινητικές επιδόσεις και ακαδημαϊκά επιτεύγματα.
Εκτός από το περιβάλλον, το άγχος και τα φάρμακα που επηρεάζουν τον ύπνο, υπάρχουν δύο διαδικασίες που ρυθμίζουν τόσο το χρονισμό όσο και τη διάρκεια του ύπνου.
Διαδικασία C (κιρκάδιος ρυθμός): Είναι η διαδικασία κατά την οποία το βιολογικό μας ρολόι ρυθμίζεται από τον υπερχιασματικό πυρήνα (SCN) του υποθαλάμου. Το ρολόι αυτό ρυθμίζει και ελέγχει τον 24ωρο κύκλο ύπνου-εγρήγορσης μέσω της επίδρασης του φωτός και της μελατονίνης, μια ορμόνη που απελευθερώνεται κυρίως από την επίφυση το βράδυ (γνωστή και ως το φυσικό χάπι του ύπνου). Στο σκοτάδι αρχίζει να παράγεται η μελατονίνη, προωθώντας τον ύπνο. Στο φως, η παραγωγή μελατονίνης σταματά, στέλνοντας μήνυμα στον εγκέφαλο ότι έχει ξημερώσει και πρέπει να ξυπνήσουμε. Η συμπεριφορά μας μπορεί να παρακάμψει αυτά τα φυσικά σημάδια. Για παράδειγμα, τα έντονα φώτα το βράδυ σταματούν την παραγωγή μελατονίνης, καθυστερώντας τον ύπνο για αρκετές ώρες.
Διαδικασία S (ομοιοστατικός έλεγχος): Είναι η διαδικασία η οποία προάγει τον ύπνο, βάσει του προηγούμενου χρόνου που ξοδέψαμε ξύπνιοι. Κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης ο εγκέφαλός μας συσσωρεύει ουσίες που προάγουν τον ύπνο, οπότε όταν κοιμόμαστε αυτές οι ουσίες υποχωρούν και αισθανόμαστε ξανά σε εγρήγορση. Τονίζεται ότι ένας απογευματινός ύπνος πρέπει να απολαμβάνεται με μέτρο, εφόσον κατά τη διάρκειά του μειώνουμε τις ουσίες που προάγουν τον ύπνο και αδυνατούμε να κοιμηθούμε σε μια λογική ώρα το βράδυ. Κατά συνέπεια, ο απογευματινός ύπνος δεν πρέπει να ξεπερνά τα 30 λεπτά την ημέρα.
Ο ιδανικός ύπνος είναι όταν συγχρονίζουμε τους χρόνους ύπνου / εγρήγορσης με το βιολογικό μας ρολόι και την τάση μας για ύπνο, βρίσκοντας την τέλεια ισορροπία μεταξύ της διαδικασίας C και της διαδικασίας S.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο ύπνος εμπλέκεται σε πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού όπως η παγίωση της μνήμης, ο έλεγχος μιας φλεγμονής, η ορμονική και καρδιαγγειακή ρύθμιση. Επομένως, έχει αποδειχθεί ότι η ανεπαρκής ή/και μειωμένη διάρκεια ύπνου προκαλεί διαταραχές στη γνωστική και εκτελεστική λειτουργία, ενώ ο κακός ύπνος έχει συσχετιστεί με κακή ψυχική υγεία.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο τακτικός και ποιοτικός ύπνος είναι μια πολύτιμη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού που επηρεάζει θετικά την ποιότητα της υγείας σας μακροπρόθεσμα.
Πηγή: https://worldsleepsociety.org/